Егер де сәбиіңіз алғашқы жарты жылда ай сайын кемінде 500 грамнан қосып отырса, сондай-ақ жасына сәйкес өсіп келе жатса, онда емшек сүтінің жеткілікті екеніне сенімді болсаңыз болады. Несеп шығару жиілігі тәулігіне кемінде 7-8 рет болу керек. Ал сәби үлкен дәретке өзі баруы керек, және де ол ботқа тәріздес болуы тиіс. 

Емшек сүті – бұл бірегей өнім. Өмірінің алғашқы күндері сәби үшін емшек сүті әрі тамақ, әрі сусын болады. Оның құрамында 90%-ға дейін су бар. ДДҰ емшек еметін балаға алты айына дейін су берудің қажеті жоқ екенін айтады. Емшек еметін балаға суды ауырған жағдайда және аптап ыстық ауа райында беру керек.

Ананың организміндегі гормоналдық қайта құруларға байланысты лактациялық дағдарыстар туындауы мүмкін екенін есте сақтаған жөн. Мұндай күндер 3-4 күнге жалғасып, босанғаннан кейін 4-ші, 8-ші және 12-ші апталарда пайда бола бастайды. Алайда сүт мүлдем кетіп қалмайтыны есіңізде болсын. Мұндай кездерде лактацияны жолға қою үшін баланы жиі емізіңіз (талап еткеніне қарай), тамақтандыру ұзақтығын арттырыңыз. Түнде де емізген жөн (3-тен 6.00-ге дейін – 2 рет).

Егер де анасы сәбиін таңға жуық ең болмағанда екі рет тамақтандыратын болса, бала күндіз өзіне қажетті сүт мөлшерін ала алады. Балаға емізік берудің қажеті жоқ, бұл емшек ему процесіне кері ықпалын тигізуі мүмкін. Лактация жеткіліксіз болған жағдайда ананың рационына ақуызға, май және дәрумендерге бай өнімдерді қосу керек. Ана толыққанды демалуы керек. Баламен бірге күндіз ұйықтап алған жөн.

Сәби әр тамақтанған сайын қанша емшек сүтін еметінін түсіну үшін өлшеу жасаған жөн. Баланы тамақтанар алдында және одан кейін өлшеу керек. Күні бойғы тамақтанған мөлшерін бағалаған дұрыс. Ол үшін түнгі тамақтандыруды қоса алғанда, баланы бір тәулік бойы өлшейді.

Сәбиге емшек сүтінің жеткіліксіз екеніне көзіңіз жеткен жағдайда ғана оны қосымша тамақтандыра аласыз, ал сіздің сүт мөлшерін арттырамын деген талпынысыңыз тиімсіз болады. Сәбиіңізге арналған жарамды сүт қоспасын педиатр ғана таңдай алады! Қоспаны таңдаған жағдайда дәрігер баланың аллергияға бейімділігі бар-жоқтығын анықтап, басқа да факторларды (құсу, ішек жұмысының ерекшеліктері және т.б.) ескереді.

Емшек емізу мүмкін болмаған жағдайда қосымша тамақтандыру немесе жасанды тамақтандыруға ауыстыру мәселесін шешкен кезде «қандай қоспаны таңдау керек?» деген сұраққа аса жауапты қарау керек.

Ең дұрысы сәбиді бақылап жүрген дәрігерге жүгінген жөн, ол сәбидің жеке қажеттіліктерін ескере отырып, қоспаны таңдайды, өйткені емшек сүтін алмастырғыш былайша бөлінеді:

• дені сау балаларды тамақтандыруға арналған негізгі қоспалар;
• ерекше диеталық қажеттіліктері бар балаларға арналған арнайы емдік қоспалар;
• профилактикалық қоспалар.

Бұл қоспалардың бәрі өзара құрамы жағынан ғана емес, дәмдік сапасы жағынан да ерекшеленеді.

Дұрыс таңдалған тамақ – сәбиіңіздің денсаулығының кепілі.

Алғашқы бір жылда ең көп кездесетін реакцияның бірі сиыр сүті ақуызына беретін аллергия. Егер сәбиіңізден аллергиялық реакция байқасаңыз, арнайы тамақ таңдау үшін маманға жүгініңіз.

Қоспаға бейімділігінің қалай жүретінін бақылау үшін оны біртіндеп, түске дейін берген жөн. Жаңа қоспаны балаға әдеттегі қоспасын ішер алдында жеке бөтелкеге құйып беру керек. Жаңа қоспаның мөлшері артқан сайын, әдеттегі қоспаның мөлшері азаяды.

1-ші күн 30,0 мл 1 рет
2-ші күн 30,0 мл 2-3 рет
3-ші күн 30,0 мл 5-6 рет
4-ші күн 60,0 мл 5-6 рет
5-ші күн 90,0 мл 5-6 рет
6-ші күн 150,0 мл 5-6 рет және толық мөлшерге дейін т.б.

ГОС/ФОС (галактоолигосахаридтер / фруктоолигосахаридтер) – бұл қоспаның ерекше компоненттері – пребиотиктер. ГОС/ФОС пребиотиктерінің ерекше комбинациясы баланың ішек микрофлорасының дұрыс дамуына көмектеседі, бифидобактериялардың тиімді деңгейін және сәбидің үнемі үлкен дәретке баруын қамтамасыз етіп тұрады.

Глютен – бұл бидай мен сұлының құрамында болатын дәнді дақыл ақуызы. Бұл ақуыз дені сау бала үшін қауіпсіз, алайда қосымша тамақты құрамында глютені жоқ ботқалардан бастаған жөн. Құрамында глютені бар ботқаларды кейінірек, сәбидің ферментті жүйесі дайын болған кезде енгізген дұрыс.

ARA/DHA (арахидон және докозагексаен қышқылдары) – бұл бас миы мен көру қабілетінің дамуына әсер ететін ерекше май қышқылдары, баланың алғашқы бір жылында бұл аса маңызды.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы алғашқы 6 айда емшекпен емізген жөн деп ұсынады. Қосымша тамақтандыруды емшекпен емізуді жалғастыра отырып енгізу керек. Ресейдегі нормаларға сәйкес қосымша тамақтандыруды төрт айдан кейін-ақ енгізе беруге болады, бірақ, жалпы алғанда, бұл жеке өлшем және де дәрігермен талқылау керек. Қосымша тамақтандыру өнімдерінің бәрі біртіндеп, ½ шай қасықтан басталады.

Алғашқы көкөніс езбесін немесе ботқаны енгізу екі аптаға жуық уақытты алады.

1. Кез келген жаңа өнімді баланың дені сау болған кезде енгізуге болады!
2. Қосымша тамақты бір ғана өнімнен, аздаған мөлшерден бастау керек.
3. Егер сәбиге өнім қарсы көрсетілмесе, оның мөлшерін біртіндеп ұлғайтуға болады.
4. Жаңа тамақ алдыңғысынан кейін 2 аптадан соң енгізіледі.
5. Қосымша тамақты қасықпен беру керек.
6. Қосымша тамақты емшек емізгенге немесе қоспа бергенге дейін, одан кейін де беруге болады. Бұл балаға байланысты.

Мынадай жағдайларда қосымша тамақты енгізбеген жөн:

• Бала ауырып қалған жағдайда.
• Профилактикалық егу жағдайларында.
• Аптап ыстық кездерде.

Ауыз қуысында асқорыту процесі басталады. Тамақ алдымен сілекеймен өңделеді. Сілекейдің құрамында тамақтың ұнтақтарын түзіп, жабыстыратын қажетті зат бар. Оған қоса бала шайнау дағдыларын жаттықтырады.

Қоспалар мен ботқалардағы өсімдік майларының бәрі баланың өсіп-өнуіне қажет. Пальма майы қуаттың қайнар көзі болып табылады және де А, D, E дәруменінің қорларын қамтамасыз етеді. Сондай-ақ пальма майы пальмитин қышқылының қайнар көзі болып табылады. Өсімдік майларының кешенін пайдалану сүт қоспасының құрамы мен ботқаның негізін емшек сүтінің құрамы мен қасиеттеріне жақындатуға мүмкіндік береді.

Мамандардың соңғы кездердегі ұсыныстарына сәйкес, қосымша тамақты сүтсіз, құрамында глютені жоқ ботқалардан, яғни қарақұмық, күріш, кейінірек жүгері ботқалардан бастаған жөн. Ботқаны күніне бір рет қана беру керек. Егер бала салмақ қоспай жатса, дәрігер ботқаны қабылдауды күніне екі ретке дейін ұлғайтуға ұсыныс жасауы мүмкін.